Cá Vàng đầu lân ( Oranda ) + Cách tuyển chọn một Oranda đẹp
A. GIỚI THIỆU ORANDA:
Xuất xứ : Trung Quốc , Nhật bản
Đặc điểm nhận dạng : có vây lưng , đầu nổi bướu to
Tên thường gọi : cá vàng đầu lân , cá tàu lân , cá vàng O-ran-da
Yêu cầu không gian : mỗi con cần 70-100 lít nước để phát triễn tối đa về kích thước
Điều kiện lý tưởng : nhiệt độ 22 - 28 độ C , pH : 6,5-7,5
Kích thước : có thể phát triễn đến 20-25 cm chiều dài thân với bộ vây dài đến 10 cm. Đặc biệt có loài Oranda Jumbo có thể đạt kích thước đến 45 cm.
Tầng nước sống : tầng nước giữa
Sinh sản : dễ. Có thể giao phối với Ranchu , Lionhead , Moor , Ngọc trai trong hồ kính . Chúng đẻ khoảng 800-1000 trứng/lần
Về yếu tố thẩm mỹ có thể nói đó chỉ là những cảm nhận chủ quan, người nhìn như thế này là đẹp , người nhìn thế khác là đẹp. Hầu như không có một phân biệt rõ ràng nào giữa đẹp và xấu. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có một chuẩn chung mà đa số mọi người đều tán thành đó là đẹp là hoàn hảo, để theo đó chúng ta dựa vào đánh giá và chấp nhận.
"Nhất dáng nhì da"
B. CÁC BƯỚC ĐÁNH GIÁ: hình dáng một con cá cũng giống như một con người, chúng ta sẽ đánh giá đầu tiên là hình dạng và dáng vẻ bơi của nó, sau đó là màu sắc:
1/ Hình dạng : ( các yếu tố quan trọng được viết từ cao đến thấp )
-Thân: Đây là phần quyết định xem chúng ta có cần phải ngắm con Oranda này thêm 1 giây nào nữa ko trong cái nhìn đầu tiên. dù các phần khác và màu sắc nó có đẹp đến đâu mà phần thân xấu xí cũng chỉ là một con cá vàng xấu.
-Đầu: nhiều dạng đầu : bướu phát triễn trên đỉnh đầu , bướu phát triễn từ đỉnh đầu xuống 2 bên má , bước phát triễn từ đỉnh xuống tận hầu cá ( cả đầu )
-Vây đuôi: nhiều dạng vây đuôi : đuôi dài , đuôi ngắn , đuôi trung gian , đuôi hình bướm
-Vây lưng: thường có liên quan đến vây đuôi
-Vẩy: nhiều dạng vẩy : vẩy ánh kim ( vẩy bóng phản chiếu ánh sáng ) , vẩy phi kim ( vẩy đục không phản chiếu ánh sáng, nhìn như cá không có vẩy ) , hoặc loại kết hợp giữa 2 loại trên
2/ Dáng bơi : nhẹ nhàng , uyển chuyển , cân bằng , không bị cắm đầu xuống hoặc khó khăn khi bơi xuống đáy , không ngửa bụng lên mặt nước...
3/ Màu sắc : một số dạng thường gặp:
- Đỏ hoàn toàn ( Full Red Oranda ) : Đỏ rực hoàn toàn từ vẩy vây đến bướu trên đầu
- Đỏ trắng ( Red White Oranda ) : sự kết hợp 2 màu đỏ và trắng , tùy cách sắp xếp mà ta có những biến thể vô cùng đẹp . Màu đỏ phải đậm rực rỡ , màu trắng phải sáng )
- Đen hoàn toàn ( Full Black Oranda ) : một màu đen tuyền từ vẩy vây đến bướu trên đầu
( Tuy nhiên rất khó giữ màu đen này lâu ở một số cả thể, khi đến một điều kiện nhất định vẩy sẽ đổi thành màu đồng vàng )
- Ngũ hoa ( Calico Oranda ) : vẩy là sự pha trộn màu sắc rất đa dạng trên thân cá . Đây có thể xem là một biến hóa đẹp nhất cho đến nay về màu sắc cá vàng
Hình mẫu một Oranda tiêu chuẩn
C. TIÊU CHUẨN LỰA CHỌN ORANDA:
1.Thân :
** Chiều rộng thân = 2/3 chiều dài thân OR chiều rộng thân = chiều dài thân ( hình trứng )
( tuyệt nhiên không thể có trường hợp chiều dài thân quá dài so với chiều rộng sẽ làm hình dáng thân trở nên xấu xí mất cân đối )
** Bụng to cân đối tròn đều hình trứng
( tránh chọn bụng teo tóp, người thuôn dài, không phải cá đói bị teo đâu mà do hình dạng nó như thế rồi )
** Lưng cong đều theo thân, hợp với vây đuôi 1 góc từ 45 độ , không đứt quảng , không vẹo 1 bên
( còn về cong như thế nào là đẹp, lưng cao hay thấp thì tùy vào khi kết hợp với những phần khác của cơ thể có đẹp hay không )
2.Đầu :
** Dạng đầu nào cũng đẹp nếu bướu mọc đều thành một khối cân đối và cân xứng 2 bên
** Không rời rạc, không bông vỡ thành từng múi nhỏ
** Kích thước đầu phải cân xứng khi kết hợp với thân
( tránh trường hợp đầu quá to còn thân quá nhỏ hoặc ngược lại, như vậy khi cá bơi sẽ không thăng bằng và uyển chuyển )
3.Vây đuôi:
** Hợp với thân một góc từ 45 độ
** Thùy vây đuôi xẻ rãnh phân chia 2 bên rõ ràng cân đối
** Thùy dưới vây đuôi che được hậu môn
** Các phân thùy vây đuôi phân biệt rõ ràng như hình nan quạt
** Không gẫy , không bị dị tật , không bị chỉ máu
4.Vây lưng:
** Dựng thẳng đứng ( nhất là khi bơi )
** Không gẫy , cong , quẹo khi căng xòe
** Chiếm 3/4 chiều dài lưng
5.Vẩy :
** Vẩy đều khắp thân
** Vẩy không nhăn , không mọc lộn xộn , không mẻ vẩy
6.Dáng bơi :
** Khi bơi vây lưng , 2 vây bụng phải căng xòe
** Nhẹ nhàng , uyển chuyển , cân bằng , không bị cắm đầu xuống hoặc khó khăn khi bơi xuống, không ngửa bụng lên mặt nước...
7.Màu sắc : Có thể nói đây là phần khó khăn nhất đê đánh giá đâu mới là màu sắc đẹp. Có rất nhiều dạng kết hợp màu sắc khác nhau tùy cảm nhận từng người mà cho là nó đẹp hay không đẹp.
** Màu sắc phải đậm, rực rỡ
** Có sự đồng bộ nhất quán với màu của vây , vẩy , và phần bướu đầu
** Không phai màu theo thời gian trong điều kiện lý tưởng
** không loan lỗ nhợt nhạt
8. Điều nữa là không phải khi nào ta cũng tìm được một em Oranda hoàn hảo tất cả các tiêu chí như trên để lựa chọn. Như vậy ta phải biết chấp nhận một số khuyết điểm và ưu tiên những ưu điểm theo hướng sau : THÂN -ĐẦU - MÀU SẮC -VÂY ĐUÔI - VẨY - VÂY LƯNG . Đây là hướng đi an toàn nhất để chọn được 1 em Oranda vừa ý trong điều kiện không lý tưởng.
9. Và điều quan trong hơn cả là cảm nhận riêng của từng người về con Oranda mà ta đang để mắt tới. Nếu lựa chọn 1 con Oranda đẹp giữa 1 bầy xấu thì ta sẽ dựa vào các tiêu chí trên, nhưng để lựa một con đẹp giữa một bầy toàn đẹp thì phải dựa vào cảm giác cảm nhận riêng của mỗi người.
10. Và để giữ nét đẹp đó lâu dài, phát triễn đúng tiềm năng của nó, đòi hỏi ta phải chăm sóc tốt về thức ăn , chế độ nước , ánh sáng , nhiệt độ và cả không gian sống của chúng nữa. (ta sẽ bàn về vấn đề này trong những kỳ sau )
Quán quân cuộc thi cá vàng thế giới năm 2013 - Oranda Calico của Indo
D. MỘT SỐ LỖI CẦN TRÁNH KHI CHỌN MUA ORANDA :
** Liệt kê 1 số lỗi cơ bản :
- Thân:
+ Thân hình quá thuôn dài , không theo tỉ lệ chuẩn
+ Bụng ko tròn đều, bụng teo tóp
+ Lưng bị gãy, không cong đều
- Đầu:
+ Bướu mọc ko đều, không cân đối
+ Đầu quá to so với thân mình
- Vây đuôi:
+ Bị dị tật , rũ rượi
+ Vây đuôi không tạo 1 góc 45 độ với thân , không che kín được hậu môn làm lộ vây hậu môn ,vây bị nhăn phần gốc đuôi
+ Thùy vây đuôi không xẻ rãnh phân chia rõ ràng 2 bên
+Vây đuôi bị chỉ máu ( lỗi nhỏ có thể khắc phục )
- Vây lưng:
+ Bị gãy , mọc không đều
+ Quá ngắn so với chiều dài lưng
- Vẩy:
+ Nhăn nheo, bông tróc
- Cá nằm đáy kém hoạt động
- Vây lưng vây đuôi không căng xòe
- Màu sắc nhợt nhạt , loang lỗ
** Ví dụ điển hình về lỗi :
Thân hình quá thuôn dài
Vây đuôi không tạo 1 góc 45 độ với thân , không che kín được hậu môn làm lộ vây hậu môn , bị nhăn phần gốc đuôi
Vẩy nhăn nheo, bông tróc do thiếu chất dinh dưỡng
Màu sắc nhợt nhạt
Thân quá thuôn dài
Bụng ko tròn đều
Lưng bị gãy đoạn gần đuôi
Vây đuôi không hợp với thân 1 góc 45 độ , không che kín vây hậu môn , bị nhăn phần gốc đuôi
màu sắc của bướu nhợt nhạt
Thân quá thuôn dài
Bụng teo tóp , ko to tròn
Vây đuôi không hợp với thân 1 góc 45 độ , không che kín vây hậu
Màu sắc nhợt nhạt
Cá nằm đáy kém hoạt động
Vây lưng, vây đuôi không dựng thẳng đứng
Thân quá thuôn dài
Bụng teo tóp , ko to tròn
Đầu bướu mọc ko đều, không cân đối , bị xẻ rãnh chính giữa
Vây đuôi không hợp với thân 1 góc 45 độ
Cá nằm đáy kém hoạt động
Vây lưng, vây đuôi không dựng thẳng đứng
Vây lưng bị gãy
Đầu quá to so với thân mình , làm mất cân đối cơ thể ảnh hưởng đến dáng bơi
Vây đuôi không hợp với thân 1 góc 45 độ
Thân quá thuôn dài
Bụng ko to tròn
Vây đuôi không hợp với thân 1 góc 45 độ , không che kín vây hậu môn , thùy vây đuôi không xẻ rãnh phân chia rõ ràng 2 bên
Đuôi bị chỉ máu ( lỗi nhỏ có thể khắc phục )
D. THỰC HÀNH VỀ CÁCH ĐÁNH GIÁ ORANDA :
Hình 1: Black Oranda
* Chấm điểm :
-Thân 9/10
Thân hình trứng
Lưng cao
Lưng cong đều , hợp với vây đuôi 1 góc 45 độ
Bụng to đều, cân đối
-Đầu 9/10
Đầu bướu mọc đều phần đỉnh và xung quanh mặt đến tận phần hầu chỉ chừa lại phần mắt tạo thành một khuôn mặt rất có khí chất và dữ tợn ( như một cái đầu lân )
-Vây đuôi 6/10 ( khuyết điểm phần xa vây đuôi bị cháy có màu trắng , độ dài chưa cân xứng với chiều dài thân làm cá có vẻ cục mịt )
vây đuôi dựng đứng 1 góc 45 độ so với thân
các thùy đuôi phân chia rõ ràng, độ xòe tốt
không gập gãy
che được phần hậu môn
không chỉ máu
-Vây lưng 10/10
Vây lưng khi bơi dựng đứng
độ dài vừa phải , không gãy
kéo dài 3/4 chiều dài lưng
-Vẩy 7/10 ( phân bố vẩy đoạn giữa thân hơi rối và đùn )
Vẩy đều khắp thân
-Dáng bơi : 9/10
Thăng bằng
Vây lưng , vây bụng căng đều
Đuôi xòe bung rộng
-Màu sắc 8/10 ( khuyết phần đuôi bị cháy màu trắng )
Màu đen tuyền 1 tông từ vây đến vẩy đến bướu trên đầu
Riêng phần bụng dưới đến hầu có màu vàng, một sự kết hợp thú vị làm chúng ta thấy được bướu phát triễn đến tận hầu của cá
-> Nhìn chung đây là một chú Oranda theo trường phái thân ngắn hình trứng . Các chi tiết đều xuất sắc theo từng tiêu chí, bên cạnh 1 vài khuyết điểm nhỏ không đáng bận tâm. Nếu chúng ta thích một con Black Oranda bệ vệ như một vị Vua thì đây là lựa chọn hoàn hảo.
Hình 2 : Red White Oranda
* Chấm điểm :
-Thân 9/10
Thân hình trứng
Lưng cao
Lưng cong đều , hợp với vây đuôi 1 góc 45 độ
Bụng to đều, cân đối
-Đầu 8/10
Đầu bướu mọc đều phần đỉnh và 1 ít xung quanh mặt , tạo nét hiền lành dễ thương tuy nhiên lại không có điểm gì nổi bật
-Vây đuôi 5/10 ( khuyết điểm phần thùy vây đuôi dưới không che được phần hậu môn để vây hậu môn lồi ra ngoài )
vây đuôi dựng đứng 1 góc 45 độ so với thân
các thùy đuôi phân chia rõ ràng, độ xòe tốt
không gập gãy
không chỉ máu
Chiều dài vây đuôi = 3/4 chiều dài thân , rất cân đối
-Vây lưng 8/10
Vây lưng khi bơi dựng đứng
độ dài vừa phải , phần đầu vây lưng hơi cong nhưng ko đáng kể
kéo dài 3/4 chiều dài lưng
-Vẩy 8/10
Vẩy đều khắp thân
-Dáng bơi : 8/10 ( đuôi không xòe rộng )
Thăng bằng
Vây lưng, vây bụng căng đều
-Màu sắc 9/10 ( màu sắc hơi nhợt nhạt )
Phân bố hợp lí toàn thân và đồng bộ giữa vây vẩy và bướu đầu. Các đoạn xa vây có màu trắng, trong khi đoạn gần có màu đỏ đều nhau
-> Điểm trừ lớn cho phần vây hậu môn bị lồi ra ngoài sẽ khiến con cá rất mất thẩm mỹ. Còn lại các tiêu chuẩn về hình dáng thân, đầu , vây lưng và màu sắc đều tốt. Cá chưa đạt kích thước lớn nên yếu tố màu sắc có thể khắc phục trong tương lai.
E. Hình ảnh thêm về một số cá thể Oranda đa màu sắc lạ mắt và tuyệt đẹp của Thế Giới : ( sẽ được liên tục đăng lên Page của Hội trong thời gian tới nhen ^^ )
* Phụ lục: Mạn đàm về 2 quan điểm hình dạng thân của Oranda.
Theo quan điểm thứ nhất , hình dạng thân Oranda hơi thuôn dài : chiều rộng thân = 2/3 chiều dài thân . điểm thu hút của hình dạng thân loại này là nhìn con cá sẽ cân đối hơn, bụng ko quá to bè , cá sẽ nhanh nhẹn uyển chuyển hơn vì phần đuôi dài hơn và khi cá bơi sẽ có chuyển động của thân mình cá. Tuy nhiên lại mất đi phần nào nét bệ vệ và nhịp nhàng. Nếu nhân hóa loại này lên chúng ta sẽ liên tưởng đến hình ảnh một vị tướng quân với mũ đội đầu và cờ ( vây lưng ) trên lưng.
Quan điểm thứ hai , thân Oranda ngắn hình trứng : chiều rộng thân >= chiều dài thân. Tuy nét uyển chuyển phần nào mất đi nhưng dáng vẻ lại rất bệ vệ , khi bơi cá sẽ không thể di chuyển phần thân vì bụng quá to và đuôi rất ngắn, chính vì thế làm dáng bơi chậm rãi nhưng chắc chắn, kết hợp với phần đầu to và vây lưng dựng đứng làm chúng ta liên tưởng đến 1 vị vua oai hùng. Dạng thân này đang rất được ưa chuộng. Có lẻ chính vì thế mà nó hầu như chiếm hết vị trí cao trong các cuộc thi cá vàng Thế Giới hạng mục Oranda những năm gần đây.
Nguồn: Hội Yêu Cá Vàng và Cá Koi
0 nhận xét :